2B ARAZİ NEDİR?

2B Maddesi ve 2B Arazileri Üzerine Bir Değerlendirme

Türkiye’de ormanlar, yalnızca ekolojik değil aynı zamanda ekonomik ve sosyal bakımdan da stratejik bir öneme sahiptir. Anayasa’nın 169. maddesi ile ormanların korunması, geliştirilmesi ve daraltılamayacağı güvence altına alınmıştır. Ancak uygulamada, çeşitli nedenlerle orman vasfını yitirmiş araziler ortaya çıkmıştır. Bu tür araziler, kamuoyunda “2B arazileri” olarak bilinir.

2B Maddesinin Hukuki Dayanağı

“2B” tabiri, 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 2. maddesinin (B) bendinden gelmektedir. 1981’de yapılan değişiklikle, “orman sınırları dışına çıkarılabilecek alanlar” tanımlanmıştır. Buna göre;

• 1981 yılı öncesinde bilim ve fen bakımından orman niteliğini yitirmiş,

• Tarım ve yerleşim için kullanılabilir duruma gelmiş,

• Orman köylüsünün kalkınması amacıyla değerlendirilebilecek alanlar,

orman sınırları dışına çıkarılabilmektedir.

2B Arazilerinin Ortaya Çıkış Sebepleri

2B arazilerinin oluşmasının temel nedenleri şunlardır:

1. Ormansızlaşma ve işgal: Tarım, hayvancılık ve yerleşim amaçlı açmalar.

2. Plansız şehirleşme: Gecekondulaşma ve imar baskısı.

3. Sanayi ve altyapı yatırımları: Baraj, yol, enerji tesisleri gibi projeler.

4. Ekonomik baskılar: Orman köylüsünün geçim sıkıntıları nedeniyle ormanı tarım alanına dönüştürmesi.

2B Düzenlemesinin Amacı

2B düzenlemesi ile hedeflenenler:

• İşgaller nedeniyle fiilen orman olmayan bu alanların hukuki statüsünün netleştirilmesi,

• Devlete gelir sağlanması için satışının yapılması,

• Orman köylüsünün mağduriyetinin giderilmesi,

• Devletin orman koruma kapasitesinin artırılması.

Tartışmalar ve Eleştiriler

2B uygulaması, Türkiye’de en çok tartışılan konulardan biridir:

• Olumlu Görüşler:

  • Devlete önemli bir mali kaynak sağlamıştır.

  • Uzun yıllardır bu arazilerde yaşayan vatandaşların mülkiyet sorunlarını çözmüştür.

• Olumsuz Görüşler:

  • “Ormanların daraltılamaz” ilkesine aykırı olduğu öne sürülmüştür.

  • Yeni işgalleri teşvik edebileceği kaygısı vardır.

  • Ekosistem ve doğal dengeye zarar verdiği eleştirileri yapılmıştır.

Sonuç

2B maddesi, orman vasfını yitirmiş alanların hukuki statüsünü belirlemede önemli bir düzenlemedir. Ancak bu uygulamanın kısa vadede ekonomik fayda sağlasa da uzun vadede ekolojik ve toplumsal dengeleri etkileyebileceği unutulmamalıdır. Bu nedenle, gelecekte 2B benzeri düzenlemeler yerine, ormanların korunmasına ve sürdürülebilir yönetimine odaklanan politikalar geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır.